Cofnijmy się kilkaset lat…
Prasa drukarska, urządzenie, za pomocą którego tekst i obrazy są przenoszone na papier lub inne media za pomocą farby drukarskiej. Mimo, że typ ruchomy, podobnie jak papier, po raz pierwszy pojawił się w Chinach, to właśnie w Europie druk został po raz pierwszy zmechanizowany. Najstarsza wzmianka o prasie drukarskiej znajduje się w pozwie sądowym w Strasburgu w 1439 r., w którym ujawniono budowę prasy dla Johannesa Gutenberga i jego współpracowników.
Jak działa prasa drukarska?
Prasy drukarskie używają tuszu do przenoszenia tekstu i obrazów na papier. Średniowieczne prasy używały rękojeści do przekręcania drewnianej śruby i dociskania do papieru ułożonego nad typem i zamontowanego na płycie. Prasy metalowe, opracowane pod koniec XVIII wieku, używały pary do napędu prasy cylindrowej. Prasy płaskie, powstające na początku XIX wieku, używały płaskich łóżek do mocowania typu i albo płyty tłokowej, albo cylindra do mocowania papieru.
Czemu prasa drukarska jest tak istotnym wynalazkiem?
Prasa drukarska jest użytecznym narzędziem do sprawnego komunikowania i rozpowszechniania pisemnych pomysłów i procesów określonych w piśmie. Przed pojawieniem się radia, telewizji, Internetu i innych środków masowego przekazu, materiały drukowane (takie jak traktaty, książki, biuletyny, gazety i czasopisma) były wykorzystywane do szybkiego i skutecznego dzielenia się pomysłami w celu informowania dużej liczby osób o aktualnych wydarzeniach, możliwościach biznesowych, praktykach kulturowych i religijnych oraz w celach edukacyjnych.
Kiedy prasa drukarska została wynaleziona?
Mimo, że typ ruchomy, podobnie jak papier, po raz pierwszy pojawił się w Chinach, to właśnie w Europie druk został najpierw zmechanizowany. Najstarsza wzmianka o prasie drukarskiej znajduje się w pozwie sądowym w Strasburgu we Francji, w 1439 r., ujawniającym budowę prasy dla Johannesa Gutenberga i jego współpracowników. Wynalezienie samej prasy drukarskiej zawdzięczamy oczywiście w dużej mierze średniowiecznej prasie papierniczej, wzorowanej z kolei na starożytnej prasie winiarsko-oliwkowej regionu śródziemnomorskiego.
A co działo się dalej?
Wynalezienie samej prasy drukarskiej zawdzięczamy oczywiście w dużej mierze średniowiecznej prasie papierniczej, wzorowanej z kolei na starożytnej prasie winiarsko-oliwkowej regionu Morza Śródziemnego. Długi uchwyt służył do przekręcania ciężkiej drewnianej śruby, wywierającej nacisk w dół na papier, który był układany na typie zamontowanym na drewnianej płycie. W swojej istocie, prasa drewniana panowała najwyżej przez ponad 300 lat, z ledwo zmieniającym się tempem 250 arkuszy na godzinę drukowanych na jednej stronie.
Prasy metalowe zaczęły pojawiać się pod koniec XVIII wieku, w którym to czasie po raz pierwszy dostrzeżono zalety cylindra i rozważono zastosowanie siły parowej. Do połowy XIX wieku Richard M. Hoe z Nowego Jorku udoskonalił prasę cylindrową z napędem mechanicznym, w której duży centralny cylinder noszący typ kolejno drukowany na papierze czterech cylindrów drukujących, produkował 8.000 arkuszy na godzinę w 2.000 obrotów. Prasa rotacyjna zdominowała szybkoobrotowe pole gazetowe, ale prasa z płaskim łożem, posiadająca płaskie podłoże do trzymania typu i albo płytę tłokową, albo cylinder do trzymania papieru, nadal była używana do drukowania zadań.
Istotną innowacją końca XIX wieku była prasa offsetowa, w której cylinder drukujący (blanketowy) pracuje w sposób ciągły w jednym kierunku, podczas gdy papier jest na nim uderzany przez cylinder drukujący. Druk offsetowy jest szczególnie cenny dla druku kolorowego, ponieważ prasa offsetowa może drukować wiele kolorów w jednym przebiegu. Litografia offsetowa – stosowana w książkach, gazetach, czasopismach, formularzach biznesowych i korespondencji bezpośredniej – była najczęściej stosowaną metodą druku na początku XXI wieku, choć została zakwestionowana przez ink-jet, laser i inne metody druku.
Oprócz wprowadzenia energii elektrycznej, postęp w projektowaniu pras w latach 1900-1950 polegał na dużej liczbie stosunkowo niewielkich modyfikacji mechanicznych mających na celu poprawę szybkości działania. Były to m.in. lepszy podajnik papieru, poprawa jakości płyt i papieru, automatyczne zwijanie papieru oraz fotoelektryczna kontrola rejestru kolorów. Wprowadzenie komputerów w latach 50. zrewolucjonizowało skład drukarski, a coraz więcej kroków w procesie drukowania zastąpiono danymi cyfrowymi. Pod koniec XX wieku nowa elektroniczna metoda druku, druk na żądanie, zaczęła konkurować z drukiem offsetowym, choć w krajach rozwiniętych pod coraz większą presją wydawcy, gazety i inni zaczęli korzystać z internetowych środków dystrybucji tego, co wcześniej wydrukowali na papierze.